|
Β΄ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΗΡΙΞΗΣ
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΡΧΙΚΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ
Ενέργεια 3.2β «Έρευνα »
Τα ερευνητικά έργα της Ενέργειας 3.2β «Έρευνα» συγχρηματοδοτήθηκαν από κοινοτικούς και εθνικούς πόρους στο πλαίσιο του ΕΠΕΑΕΚ (Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Εκπαίδευσης και Αρχικής Επαγγελματικής Κατάρτισης), Β΄ ΚΠΣ (Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, 1997-2000). Το Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας ανέλαβε την εποπτεία σαράντα οκτώ ερευνητικών έργων στο πλαίσιο της παραπάνω Ενέργειας. Υπεύθυνος της Ενέργειας 3.2β ήταν ο Kαθηγητής Μιχάλης Κασσωτάκης και Χειριστής ο Δρ. Βασίλης Σβολόπουλος.
Επιστημονικός Υπεύθυνος: Πηνελόπη Φουντεδάκη
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Α. Σκοπός της έρευνας ήταν να αποτυπώσει μέσω επεξεργασίας ποσοτικών στοιχείων την υπάρχουσα διασύνδεση των πανεπιστημιακών εκροών, σε ερευνητικό και εκπαιδευτικό έργο, με τις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες και τις ανάγκες παραγωγής και να προτείνει, έτσι, καλύτερη διαχείριση· επίσης, να καταγράψει μέσω ανάλυσης δειγματοληπτικών ερευνών, την στάση των φορέων της πανεπιστημιακής κοινότητας απέναντι στις νέες δράσεις. Για να καταγραφεί η στάση των φορέων της πανεπιστημιακής κοινότητας συνετάγησαν και διανεμήθηκαν ερωτηματολόγια για φοιτητές, για μέλη ΔΕΠ, και για Πρυτάνεις, Αντιπρυτάνεις, Κοσμήτορες και Προέδρους Τμημάτων, με βάση συγκεκριμένα κριτήρια. Για την συγκέντρωση των ποσοτικών στοιχείων καταφύγαμε σε μεγάλες τράπεζες δεδομένων.
Β. Ως αντικείμενο της έρευνας ορίστηκε το σύνολο των δραστηριοτήτων των Πανεπιστημίων, πέραν του κλασικού προγράμματος σπουδών τους. Στις δραστηριότητες αυτές εντάσσονται τα χρηματοδοτούμενα Ερευνητικά Προγράμματα, τα χρηματοδοτούμενα Εκπαιδευτικά Προγράμματα (Εκπαίδευση από απόσταση, Προγράμματα Σπουδών Επιλογής, χρηματοδοτούμενα Μεταπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών, Πρακτική Άσκηση Φοιτητών, Προγράμματα Συμπληρωματικής Εκπαίδευσης, Προγράμματα Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Εκπαίδευσης -Σ.Ε.Κ.- στο πλαίσιο του Κ.Ε.Κ. του Α.Ε.Ι., Προγράμματα Leonardo, Προγράμματα Erasmus), και τα Γραφεία Διασύνδεσης - Σταδιοδρομίας. Σε αυτές τις δραστηριότητες εντοπίζεται η σύνδεση των 19 ελληνικών Α.Ε.Ι. με την παραγωγή και την δυναμική της αγοράς.
Γ. Από το σύνολο των ευρημάτων της έρευνας «Διοίκηση και οργάνωση Πανεπιστημίων στην εποχή της παραγωγικής αναδιάρθρωσης» προκύπτουν τα εξής συνοπτικά συμπεράσματα:
- Τα ελληνικά Α.Ε.Ι. έχουν ήδη τεθεί σε τροχιά αναδιάρθρωσης και ο βαθμός ενεργοποίησης νέων δράσεων με τον σχεδιασμό και υλοποίηση ερευνητικών και εκπαιδευτικών προγραμμάτων είναι αρκετά υψηλός.
- Ο μηχανισμός προώθησης αυτής της αναδιαρθρωτικής διαδικασίας είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση · αντίθετα, ελληνικοί φορείς δεν έχουν ενεργοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό προς αυτή την κατεύθυνση.
- Ο ιδιωτικός τομέας, παρότι επιτελεί το μεγαλύτερο μέρος της ερευνητικής απασχόλησης μέσω των Α.Ε.Ι., δραστηριοποιείται λιγότερο από τις δημόσιες επιχειρήσεις όσον αφορά την έρευνα και την συνακόλουθη ανανέωση του τεχνολογικού του εξοπλισμού ή της αναδιάρθρωσης της παραγωγικής δομής του.
- Η πληθώρα των παραγόμενων αποτελεσμάτων από τα προγράμματα δεν αξιοποιείται, παρά μόνο βάσει ακαδημαϊκών κριτηρίων (ανάπτυξη των προσόντων των συμμετεχόντων, αναδιάρθρωση των προγραμμάτων σπουδών, ίδρυση νέων κατευθύνσεων και Τμημάτων). Έτσι, δεν ικανοποιείται ο κύριος σκοπός για τον οποίον παρέχονται μακροπρόθεσμα τα σχετικά κονδύλια, δηλαδή η εντονότερη σύνδεση Α.Ε.Ι. - επιχειρήσεων.
- Η χαλαρή αυτή σύνδεση Α.Ε.Ι. - επιχειρήσεων οδηγεί στην ανάπτυξη εκείνων των θεσμών που διευκολύνουν τον σχεδιασμό και την υλοποίηση προγραμμάτων, όχι όμως και άλλων που θα διευκόλυναν σύνδεση των Α.Ε.Ι. με τις επιχειρήσεις
- Έχει διαμορφωθεί ένα πλειοψηφικό μπλοκ στο εσωτερικό της πανεπιστημιακής κοινότητας που στηρίζει την διαδικασία της αναδιάρθρωσης, ακόμη και στις πιο ακραίες εκδοχές της (συμμετοχή εκπροσώπων των επιχειρήσεων στην διοίκηση των Α.Ε.Ι.).
Δ. Από την έρευνα συνάγονται ορισμένες προτάσεις που θα βοηθούσαν στην θεσμική οργάνωση της σύνδεσης Πανεπιστημίων με την αγορά εργασίας και την παραγωγή, υπό την προϋπόθεση λειτουργίας κάποιων θεσμών αξιολόγησης της δράσης των Α.Ε.Ι.
- να ενισχυθεί η δυνατότητα ενημέρωσης όλων των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας για την προκήρυξη, δημοσίευση και τυχόν αξιοποίηση των αποτελεσμάτων των προγραμμάτων (ηλεκτρονικά μέσα - ειδικό Γραφείο Ενημέρωσης - έκδοση επετηρίδας) για να πάψει το καθεστώς αδιαφάνειας·
- δημιουργία ειδικού λογαριασμού διοίκησης και εκπαίδευσης για την βελτίωση της οικονομικής ευελιξίας όλων των πανεπιστημιακών δράσεων, σε συνδυασμό με ανεξάρτητους μηχανισμούς κατασταλτικού ελέγχου του τρόπου διαχείρισης·
- να σταματήσει η ανάθεση αρμοδιοτήτων σε sui generis όργανα (π.χ. ολιγομελείς επιτροπές με αποφάσεις πρυτανικών αρχών), που λειτουργούν με ανέλεγκτες και σκοτεινές διαδικασίες·
- να δοθούν κίνητρα για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων του διοικητικού προσωπικού (μετεκπαιδεύσεις, σεμινάρια κλπ), καθώς και η χορήγηση πιστώσεων για την πρόσληψη νέων υπαλλήλων με συμβάσεις αορίστου ή ορισμένου χρόνου με παράλληλη κατάργηση της πρόσληψης ωρομισθίων ή με συμβάσεις έργου υπαλλήλων.
Ε. Το τελικό συμπέρασμα συνίσταται στην διαπίστωση ότι τα Α.Ε.Ι. υποχρεούνται να αναπτύξουν την σύνδεσή τους με την αγορά εργασίας και την παραγωγή. Προς την κατεύθυνση αυτή κινούμενα οφείλουν να ισορροπήσουν ανάμεσα σε δύο παράλληλες τάσεις: πρώτον, την ένταση της αυτονομίας τους σε σχέση με το κράτος, και δεύτερον, την ανάπτυξη της συλλογικότητας και της διαφάνειας· μόνο έτσι, μπορούν να αποφύγουν την κατ’ ουσίαν αναίρεση της αυτοτέλειάς τους μέσω της πρόσδεσής τους σε επιχειρηματικά συμφέροντα.
Εισηγήτρια: Πηνελόπη Φουντεδάκη
Σημείωση: Το παραπάνω κείμενο προέρχεται από το Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας, Πανελλήνιο Συνέδριο, Έρευνα για την ελληνική εκπαίδευση, 21-23 Σεπτεμβρίου 2000, Περιλήψεις Εισηγήσεων, Αθήνα 2000.
βλ. επίσης
|
