|
Β΄ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΗΡΙΞΗΣ
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΡΧΙΚΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ
Ενέργεια 3.2β «Έρευνα »
Τα ερευνητικά έργα της Ενέργειας 3.2β «Έρευνα» συγχρηματοδοτήθηκαν από κοινοτικούς και εθνικούς πόρους στο πλαίσιο του ΕΠΕΑΕΚ (Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Εκπαίδευσης και Αρχικής Επαγγελματικής Κατάρτισης), Β΄ ΚΠΣ (Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, 1997-2000). Το Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας ανέλαβε την εποπτεία σαράντα οκτώ ερευνητικών έργων στο πλαίσιο της παραπάνω Ενέργειας. Υπεύθυνος της Ενέργειας 3.2β ήταν ο Kαθηγητής Μιχάλης Κασσωτάκης και Χειριστής ο Δρ. Βασίλης Σβολόπουλος.
Επιστημονικός Υπεύθυνος: Σ. Ζιώγου-Καραστεργίου
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Κύριες υποθέσεις εργασίας
Οι μαθητές και οι μαθήτριες της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης επεξεργάζονται την έννοια της «ιδιότητας του πολίτη» ως συνδεόμενη κυρίως με τη δημόσια σφαίρα, αποκλείοντας με τον τρόπο αυτό ασυναίσθητα τις γυναίκες από το περιεχόμενο και την ουσία της έννοιας αυτής.
Οι μαθητές και οι μαθήτριες διατηρούν μια μάλλον παραδοσιακή αντίληψη για τις σχέσεις και τον καταμερισμό των ρόλων των φύλων στην κοινωνία.
Οι μαθητές και οι μαθήτριες έχουν, από την άλλη, μια συγκεχυμένη αντίληψη της θέσης των γυναικών στην ελληνική κοινωνία, εκλαμβάνοντας την νομοθετική ισότητα ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες, ως ουσιαστική ισότητα των φύλων σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής.
Θα διαπιστωθούν διαφορές ανάμεσα:
α) στα αγόρια και τα κορίτσια του δείγματος,
β) σε παιδιά διαφόρων περιοχών και διαφόρων κοινωνικο-οικονομικών στρωμάτων,
γ) στον τρόπο με τον οποίο οι έφηβοι δομούν την έννοια της ιδιότητας του πολίτη για τους άνδρες και τις γυναίκες και στον τρόπο με τον οποίο αναπαριστούν τα δύο φύλα στη δημόσια και ιδιωτική σφαίρα και στη μισθωτή εργασία.
Στάδια της ερευνητικής διαδικασίας
α) Επιλογή του δείγματος: Στην έρευνα πήραν μέρος 1038 μαθητές και μαθήτριες από Γυμνάσια και Λύκεια όλης της χώρας με τη μέθοδο της αναλογοποιημένης δειγματοληψίας.
β) Συλλογή ποσοτικών δεδομένων: Η συλλογή των ποσοτικών δεδομένων έγινε με ημι-δομημένα ερωτηματολόγια, τα οποία περιέχουν ανοικτές και κλειστές ερωτήσεις σχεδιάστηκαν έτσι ώστε να καταγράψουν συγκεκριμένους τύπους γνώσης και αναπαραστάσεων:
- γνώσεις για τη θέση των ανδρών και των γυναικών στην ελληνική κοινωνία
- γνώση του νομικού πλαισίου
- διαφορές ανάμεσα στη θέση των ανδρών και στη θέση των γυναικών
- απόψεις για τις εμπειρίες, τις δυσκολίες και τα προβλήματα που συναντούν οι άνδρες και οι γυναίκες
- επιλογή λέξεων που χαρακτηρίζουν με τον καλύτερο τρόπο τους άνδρες και τις γυναίκες σε διάφορες σφαίρες
- αξίες που αφορούν την κοινωνική ισότητα
- ανάγκες σχετικά με την καλύτερη ενημέρωση για τα θέματα αυτά από το πρόγραμμα διδασκαλίας
Τα δεδομένα των ερωτηματολογίων κωδικοποιήθηκαν σύμφωνα με το ειδικό πλάνο κωδικοποίησης που διαμορφώθηκε, καταγράφηκαν και έγινε η στατιστική επεξεργασία τους με SPSS.
γ) Γενικά συμπεράσματα της έρευνας
Από την πρώτη επεξεργασία των δεδομένων της έρευνας συνάγεται ότι:
- Τα υπάρχοντα στερεότυπα (ικανότητες, δυνατότητες, ήθος, συμπεριφορά) για τα δύο φύλα τόσο αναφορικά με τον τομέα της ιδιωτικής-οικογενειακής ζωής, όσο και με το χώρο της πολιτικής ζωής και δραστηριοποίησης λειτουργούν έντονα σε ποσοστό 20-40% των νέων.
- Περισσότερο εσωτερικευμένα στο σύνολο του δείγματος φαίνονται να είναι τα στερεότυπα για τη συμπεριφορά και δράση των δύο φύλων στο χώρο της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής.
- Η πολιτική ζωή δεν αναγνωρίζεται ως χώρος δράσης «κατάλληλος» για τις γυναίκες, ούτε αποδίδονται σ’ αυτές τα χαρακτηριστικά εκείνα που συνδέονται με τη δραστηριοποίηση και την έντονη παρουσία στην πολιτική ζωή.
- Αναφορικά με το επίπεδο και την ποιότητα των γνώσεων των νέων για τα δρώμενα στον κοινωνικο-πολιτικό και εργασιακό τομέα, όπως και για το νομικό πλαίσιο αυτών των τομέων , καθώς και της ιδιωτικής-οικογενειακής ζωής, το σύνολο των νέων παρουσιάζεται να έχει ως κύριο μέσο ενημέρωσης το σχολείο. Τα αγόρια παρουσιάζονται όμως, περισσότερο ενημερωμένα και άρα με μεγαλύτερη πρόσβαση σε περισσότερες πηγές πληροφόρησης, σε σύγκριση με τα κορίτσια, τα οποία φαίνεται να κατέχουν σημαντικό ποσοστό γνώσεων μόνον στον τομέα του οικογενειακού δικαίου.
- Οι αναπαραστάσεις που φαίνεται να έχουν οι νέοι για τους προαναφερόμενους τομείς σκιαγραφούν μια παραδοσιακή εικόνα για τα δύο φύλα, πιο έντονη για τα κορίτσια, γεγονός που τα καταδείχνει ως πιο δεκτικά στις επιδράσεις και κατ’ επέκταση δυνάμει πιο συντηρητικά.
- Στις απόψεις, όμως, όπως αυτές εκφράζονται σε θεωρητικό επίπεδο, για τους τομείς με τους οποίους η ζωή τους δε συνδέεται άμεσα, τα κορίτσια παρουσιάζονται πιο προοδευτικά από τα αγόρια, με αποτέλεσμα να παρουσιάζονται πιο αντιφατικά, ενώ τα αγόρια «με συνέπεια» πιο συντηρητικά, καθώς θεωρητικά αρνούνται να αναγνωρίσουν «νέες» πέρα από τις «δεδομένες» δυνατότητες στις γυναίκες.
Για να ερμηνευτούν, όμως, με συνέπεια τα ανωτέρω πρέπει να ληφθούν επιπλέον υπόψη τα κοινωνικο-οικονομικά και μορφωτικά χαρακτηριστικά του περιβάλλοντος του δείγματος και να γίνει συσχέτιση περισσότερων μεταβλητών. Η περαιτέρω επεξεργασία και τελική ερμηνεία των αποτελεσμάτων της έρευνας αποτελεί ήδη αντικείμενο εργασίας της ερευνητικής ομάδας.
Εισηγητές: Σ. Ζιώγου-Καραστεργίου, Αικ. Δαλακούρα
Σημείωση: Το παραπάνω κείμενο προέρχεται από το Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας, Πανελλήνιο Συνέδριο, Έρευνα για την ελληνική εκπαίδευση, 21-23 Σεπτεμβρίου 2000, Περιλήψεις Εισηγήσεων, Αθήνα 2000.
βλ. επίσης
|
