|
Β΄ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΗΡΙΞΗΣ
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΡΧΙΚΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ
Ενέργεια 3.2β «Έρευνα »
Τα ερευνητικά έργα της Ενέργειας 3.2β «Έρευνα» συγχρηματοδοτήθηκαν από κοινοτικούς και εθνικούς πόρους στο πλαίσιο του ΕΠΕΑΕΚ (Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Εκπαίδευσης και Αρχικής Επαγγελματικής Κατάρτισης), Β΄ ΚΠΣ (Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, 1997-2000). Το Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας ανέλαβε την εποπτεία σαράντα οκτώ ερευνητικών έργων στο πλαίσιο της παραπάνω Ενέργειας. Υπεύθυνος της Ενέργειας 3.2β ήταν ο Kαθηγητής Μιχάλης Κασσωτάκης και Χειριστής ο Δρ. Βασίλης Σβολόπουλος.
Επιστημονικός Υπεύθυνος: Ιωάννης Δαρζέντας
Πανεπιστήμιο Αιγαίου
Το παρόν ερευνητικό έργο μελέτησε εναλλακτικούς τρόπους χρηματοδότησης των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων μέσω της αξιοποίησης της κινητής και ακίνητης περιουσίας τους.
Στόχος του παρόντος έργου είναι η έρευνα και ο προσδιορισμός εναλλακτικών τρόπων χρηματοδότησης πανεπιστημιακών ιδρυμάτων με τα χαρακτηριστικά του πανεπιστημίου Αιγαίου (γεωγραφική διασπορά – μικρή σχετικά ηλικία – μικρή ακίνητη περιουσία).
Το ερευνητικό έργο εξελίχθηκε βασισμένο στις εξής επιμέρους φάσεις του:
- Δυναμική, διαρκής καταγραφή και παρακολούθηση της τρέχουσας κάθε στιγμή κατάστασης (περιουσιακών στοιχείων) μέσα από ένα πληροφοριακό σύστημα διαχείρισης που αναπτύχθηκε στα πλαίσια του έργου.
- Μελέτη και ερευνητική προσέγγιση διεθνών εμπειριών και πρακτικών στην αξιοποίηση της πανεπιστημιακής περιουσίας και μελέτη του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας των Εταιρειών Αξιοποίησης.
- Μελέτη των εναλλακτικών εκείνων τρόπων αξιοποίησης που ταιριάζουν καλύτερα στη περίπτωση του Πανεπιστημίου Αιγαίου και επιλογή συγκεκριμένων προτάσεων.
- Πιλοτική λειτουργία αξιοποίησης της πανεπιστημιακής περιουσίας.
Στα πλαίσια της πρώτης φάσης δημιουργήθηκε ένα πληροφοριακό σύστημα καταγραφής και παρακολούθησης της κατάστασης των περιουσιακών στοιχείων, στο οποίο έχουν καταχωρηθεί και συνεχίζουν να καταχωρούνται και μετά το πέρας του έργου συγκεκριμένες κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Σε εξέλιξη βρίσκεται η επέκταση της λειτουργικότητας του πληροφοριακού συστήματος ώστε να μπορεί να διαχειριστεί και τις υπόλοιπες κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων. Στο σύστημα παρακολούθησης έχουν καταγραφεί περίπου 1500 πάγια περιουσιακά στοιχεία του Πανεπιστημίου του Αιγαίου και 4000 τροποποιητικές εγγραφές σχετικά με την κατάστασή τους και τη χρήση τους μέσα στον οργανισμό.
Η δεύτερη φάση του έργου αφορά τη θεωρητική μελέτη των εναλλακτικών πλαισίων λειτουργίας για την αξιοποίηση της περιουσίας πανεπιστημιακών ιδρυμάτων. Η μελέτη αυτή κινήθηκε στα πλαίσια μιας πρώτης προσέγγισης ενός είδους «λευκής βίβλου» για παρόμοιες προσπάθειες αξιοποίησης. Από τη φάση αυτή προέκυψαν σημαντικά ερευνητικά αποτελέσματα, όπως η δημιουργία ενός μοντέλου κατηγοριοποίησης και περιγραφής των περιουσιακών στοιχείων που κατέχει ένα περιουσιακό ίδρυμα (υλικά - κινητά και ακίνητα και άυλα - πνευματικά δικαιώματα, τεχνογνωσία, υπηρεσίες δικτύου κ.ά) και η καταγραφή εναλλακτικών τρόπων αξιοποίησης των κατηγοριών περιουσιακών στοιχείων . Μέσα από τη μελέτη της διεθνούς πρακτικής και των νέων τεχνολογιών, προέκυψαν νέοι τρόποι αξιοποίησης της πανεπιστημιακής περιουσίας που διαφέρουν από τις «παραδοσιακές» μορφές αξιοποίησης. Τέτοιοι τρόποι αναφέρονται στην αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών πληροφορικής που διαθέτουν τα περισσότερα εκπαιδευτικά ιδρύματα (βελτίωση ή αναπροσαρμογή των υπηρεσιών της βιβλιοθήκης, δημιουργία συνεδριακών κέντρων, υπηρεσίες δικτύου κτλ).
Παράλληλα, οργανώθηκε ομάδα μελέτης που μελέτησε το θεσμικό πλαίσιο των εταιρειών αξιοποίησης των πανεπιστημίων της χώρας. Μέσα από τη συγκριτική μελέτη των καταστατικών προέκυψε ότι αυτά εμφανίζουν σημαντικές διαφορές ως προς τις κατηγοριοποιήσεις, το εύρος των δραστηριοτήτων τους σε σχέση με τους υπάρχοντες αλλά και δυνητικούς σκοπούς τους και ως προς την ωριμότητά τους για την ικανοποίηση των σκοπών του σχεδιαστή.
Στα πλαίσια της τρίτης φάσης μελετήθηκαν οι ιδιαιτερότητες του Πανεπιστημίου Αιγαίου και εντοπίστηκαν τα περιουσιακά στοιχεία εκείνα που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν καθώς και οι εναλλακτικοί τρόποι αξιοποίησης αυτών των στοιχείων. Από τους τρόπους αυτούς προτάθηκαν σε επόμενο στάδιο οι πιο αποδοτικοί και πιο εφικτοί. Η έρευνα οδήγησε σε εναλλακτικές αντιμετωπίσεις αξιοποιήσιμων περιουσιακών στοιχείων του Πανεπιστημίου και συγκεκριμένα:
Τεχνογνωσία - Πνευματική περιουσία
- Αξιοποίηση της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου.
- Ένα μεγάλο μέρος των υπηρεσιών που παρέχει η βιβλιοθήκη (δανεισμός, διαδανεισμός, πρόσβαση σε βιβλιογραφικές βάσεις, πρόσβαση σε on-line εκδόσεις) μπορούν να παρέχονται σε άτομα που δεν ανήκουν στο Πανεπιστημιακό χώρο.
- Η βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Αιγαίου συμμετέχει στο Εθνικό Δίκτυο Βιβλιοθηκών του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης. Η βιβλιοθήκη πρέπει να προσδιορίσει ένα σημείο ισορροπίας μεταξύ των τίτλων που θα έχει στη συλλογή της και των τίτλων που θα «παραγγέλνει» από άλλες βιβλιοθήκες έτσι ώστε να μειώσει το κόστος αγοράς συγγραμμάτων και πληρωμής συνδρομών για τίτλους περιοδικών και να διατηρήσει το επίπεδο των παρεχομένων υπηρεσιών σε αποδεκτά για τους χρήστες επίπεδα.
- Η βιβλιοθήκη μπορεί να μειώσει τα έξοδά της προσφέροντας νέες μορφές δεδομένων στους χρήστες, όπως, on-line βάσεις δεδομένων, CD-ROM, ηλεκτρονικά περιοδικά κτλ. Οι νέες αυτές μορφές μπορούν να μειώσουν τα έξοδα λειτουργίας της βιβλιοθήκης γιατί
α) η απόκτησή τους είναι πιο οικονομική για τη βιβλιοθήκη από τις παραδοσιακές μορφές δεδομένων,
β) δε δημιουργούν προβλήματα χώρου,
γ) μπορούν να προσπελαύνονται από πολλούς χρήστες ταυτόχρονα και
δ) είναι πιο εύκολα προσβάσιμες χωρίς να απαιτούν τη φυσική παρουσία του χρήστη στη βιβλιοθήκη.
Ερευνητικά εργαστήρια
Ήδη στο τμήμα Πληροφοριακών και Επικοινωνιακών Συστημάτων αναμένεται η συνεργασία του Τμήματος με εταιρείες που δραστηριοποιούνται στους τομείς των Πληροφοριακών και Επικοινωνιακών Συστημάτων για τη δημιουργία κέντρων έρευνας. Επίσης τα εργαστήρια του τμήματος περιβάλλοντος έχουν ήδη συνάψει μεγάλη σειρά συνεργασιών με ιδιωτικούς φορείς και οργανισμούς για την παροχή προηγμένων ερευνητικών και τεχνικών υπηρεσιών.
Πανεπιστημιακό Δίκτυο
Το πανεπιστημιακό δίκτυο αποτελεί περιουσιακό στοιχείο του ιδρύματος και μπορεί να αποτελέσει πηγή σημαντικών άμεσων ή έμμεσων πόρων που μπορούν να προκύπτουν από τη συμμετοχή σε χρηματοδοτούμενα ερευνητικά προγράμματα, τη μείωση των εξόδων του ιδρύματος για τηλεπικοινωνιακά τέλη, την παροχή τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών σε τρίτους έναντι αμοιβής.
Συνεδριακά Κέντρα
Το πανεπιστήμιο Αιγαίου δραστηριοποιείται σε ακριτικές περιοχές (νησιά του Αιγαίου). Η δημιουργία και λειτουργία συνεδριακών κέντρων στα νησιά αυτά μπορεί να αποφέρει, όπως φάνηκε από τα αποτελέσματα του έργου, σημαντικά χρηματικά οφέλη στο ίδρυμα, ενώ παράλληλα θα βοηθήσει στην οικονομική ανάπτυξη των περιοχών και στη σύσφιγξη των σχέσεων ανάμεσα στην ακαδημαϊκή κοινότητα και την τοπική κοινωνία.
Ακίνητη περιουσία
Μελετήθηκε η περίπτωση των φοιτητικών κατοικιών Χίου μέσα από την πιλοτική εφαρμογή ενοικίασης κατά τους θερινούς μήνες. Η πιλοτική εφαρμογή ενοικίασης των φοιτητικών κατοικιών Χίου πραγματοποιήθηκε κατά τους θερινούς μήνες του 1999. Προκειμένου να διευκολυνθεί η διαδικασία και η παρακολούθηση της πιλοτικής εφαρμογής αναπτύχθηκε το Πληροφορικό Σύστημα Διοίκησης Φοιτητικών Κατοικιών Χίου «Domus». Τα αποτελέσματα της πιλοτικής λειτουργίας για την αξιοποίηση των φοιτητικών κατοικιών κατά τους θερινούς μήνες του έτους 1999 απέδειξε, όπως αναλύεται στο σχετικό παραδοτέο, τη δυνατότητα άμεσης οικονομικής υποστήριξης των δραστηριοτήτων του Πανεπιστημίου από την αξιοποίηση αυτής της κατηγορίας πόρων.
Προκειμένου να αξιοποιηθούν τα αποτελέσματα της έρευνας σε μεγαλύτερο βαθμό είναι χρήσιμη η μελέτη ορισμένων επιπλέον θεμάτων, όπως:
- Μελέτη για τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου συστήματος υποστήριξης απόφασης (Decision Support System) για τη διαχείριση των πόρων ενός πανεπιστημιακού ιδρύματος χρησιμοποιώντας ως βάση και το σύστημα καταγραφής που αναπτύχθηκε στα πλαίσια του έργου.
- Οργάνωση των διαδικασιών διερεύνησης εναλλακτικών τρόπων συνεργασίας των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων με επιχειρήσεις και οργανισμούς με στόχο τη συμμετοχή του ιδρύματος σε διαδικασίες που μπορούν να του αποφέρουν έσοδα.
- Μελέτη για την αναδιαμόρφωση των εσωτερικών δομών με βάση το θεσμικό πλαίσιο που διέπει την παροχή τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών, προκειμένου να βελτιστοποιηθεί η αξιοποίηση των πανεπιστημιακών δικτύων προς όφελος των ιδρυμάτων.
Εισηγητής: Βασίλης Θεοδωρόπουλος
Σημείωση: Το παραπάνω κείμενο προέρχεται από το Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας, Πανελλήνιο Συνέδριο, Έρευνα για την ελληνική εκπαίδευση, 21-23 Σεπτεμβρίου 2000, Περιλήψεις Εισηγήσεων, Αθήνα 2000.
βλ. επίσης
|
