|
Β΄ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΤΗΡΙΞΗΣ
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΡΧΙΚΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ
Ενέργεια 3.2β «Έρευνα »
Τα ερευνητικά έργα της Ενέργειας 3.2β «Έρευνα» συγχρηματοδοτήθηκαν από κοινοτικούς και εθνικούς πόρους στο πλαίσιο του ΕΠΕΑΕΚ (Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Εκπαίδευσης και Αρχικής Επαγγελματικής Κατάρτισης), Β΄ ΚΠΣ (Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, 1997-2000). Το Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας ανέλαβε την εποπτεία σαράντα οκτώ ερευνητικών έργων στο πλαίσιο της παραπάνω Ενέργειας. Υπεύθυνος της Ενέργειας 3.2β ήταν ο Kαθηγητής Μιχάλης Κασσωτάκης και Χειριστής ο Δρ. Βασίλης Σβολόπουλος.
Επιστημονικός Υπεύθυνος: Γ. Νούνεσης
ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος»
ΣΚΟΠΟΣ
Η χάραξη εκπαιδευτικής πολιτικής αναπόφευκτα συναρτάται με τη δυνατότητα πρόσβασης σε δεδομένα που αφορούν σε κοινωνικές, οικονομικές, πολιτισμικές, τεχνικές και λοιπές παραμέτρους, διαφορετικά η εκπαίδευση κινδυνεύει να μείνει αποκομμένη από τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας την οποία καλείται να υπηρετήσει.
Ειδικά στον χώρο των θετικών επιστημών και κυρίως στη μεταπτυχιακή εκπαίδευση και εξειδίκευση, καθοριστική είναι η συσχέτιση σε σημαντικό βαθμό της εκπαιδευτικής πολιτικής με τις ανάγκες της βιομηχανίας. Ο βιομηχανικός χώρος αναμένεται να απορροφήσει το σημαντικότερο μέρος των αποφοίτων των μεταπτυχιακών προγραμμάτων εξειδίκευσης και κατά συνέπεια η επάρκεια της παρεχόμενης εκπαίδευσης είναι καταλυτική για την ευόδωση των αναπτυξιακών του στόχων.
Στόχος του έργου “Μεταπτυχιακά Προγράμματα Εξειδίκευσης Θετικών Επιστημών: Μελέτη της Διασύνδεσής τους με Ελληνικούς Βιομηχανικούς Κλάδους.” υπήρξε η συλλογή αντιπροσωπευτικών δεδομένων που αφορούν στις ελλείψεις της Ελληνικής Βιομηχανίας σε προσωπικό με μεταπτυχιακή εξειδίκευση. Τα δεδομένα, που συλλέχθηκαν, αναλύθηκαν βάσει οικονομικών και αναπτυξιακών δεικτών των αντίστοιχων βιομηχανικών κλάδων με στόχο την ιεράρχηση και σε μεγάλο βαθμό αξιολόγηση των αναγκών που προέκυψαν. Τα στοιχεία αυτά είναι δυνατό να συσχετιστούν με κοινωνικά, οικονομικά, αναπτυξιακά και λοιπά κριτήρια και να οδηγήσουν σε συμπεράσματα ενδεικτικά και χρήσιμα για τη χάραξη εκπαιδευτικής πολιτικής στο επίπεδο των μεταπτυχιακών σπουδών.
Οι φορείς που συνεργάστηκαν για την υλοποίηση του έργου ήταν τα οκτώ Ινστιτούτα του ΕΚΕΦΕ “Δημόκριτος” και το Δίκτυο Πράξη.
ΑΞΟΝΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Βασικοί άξονες εργασίας υπήρξαν οι εξής:
- Καταγραφή των αναγκών της Βιομηχανίας σε εξειδικευμένο προσωπικό με τριτοβάθμια εκπαίδευση σε Θετικές Επιστήμες.
- Διερεύνηση της βαρύτητας και της προτεραιότητας των αναγκών που καταγράφτηκαν για τους αναπτυξιακούς στόχους του αντίστοιχου βιομηχανικού κλάδου.
- Διερεύνηση των τρόπων με τους οποίους καλύπτονται οι ανάγκες αυτές σήμερα είτε από τα υπάρχοντα εκπαιδευτικά προγράμματα ή από την Βιομηχανία.
- Ανάδειξη ενδεχόμενων νέων μεταπτυχιακών προγραμμάτων με σκοπό την κάλυψη των αναγκών της Ελληνικής Βιομηχανίας.
ΦΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Φάση Α: Συλλογή Στοιχείων - Έρευνα Γραφείου
Η φάση αυτή είχε ως στόχο τη συλλογή και επεξεργασία πληροφοριών διαθέσιμων από υπάρχουσες μελέτες και άλλο σχετικό με το προτεινόμενο έργο υλικό και περιλαμβάνει τις ακόλουθες ενότητες - πακέτα εργασίας:
Α1. Συγκέντρωση Υπαρχόντων Στοιχείων - Ζήτηση Εργασίας
Α2. Συγκέντρωση Υπαρχόντων Στοιχείων - Προσφορά Εργασίας
Φάση Β: Ανάπτυξη Ερωτηματολογίου
Η φάση αυτή περιέλαβε την ανάπτυξη των ερωτηματολογίων για την συλλογή ποσοτικών και ποιοτικών στοιχείων σχετικά με την αγορά εργασίας στην Ελλάδα:
Β1. Ανάπτυξη Δομημένου Ερωτηματολογίου
Αναπτύχθηκε ερωτηματολόγιο με στοιχεία ενδεικτικά των δραστηριοτήτων των επιχειρήσεων και των αναγκών τους σε προσωπικό με μεταπτυχιακή εξειδίκευση.
Β2. Ανάπτυξη Ημιδομημένου Ερωτηματολογίου
Β3. Έλεγχος του Ερωτηματολογίου
Φάση Γ: Διενέργεια Συνεντεύξεων
Γ1. Καθορισμός του Δείγματος
Το δείγμα των επιχειρήσεων καθορίστηκε με γνώμονα την επίτευξη όσο το δυνατόν μεγαλύτερης γεωγραφικής διασποράς και την κάλυψη ευρέως φάσματος βιομηχανικών κλάδων.
Γ2. Αποστολή ερωτηματολογίου
Γ3. Προσωπικές Συνεντεύξεις
Λόγω της δυσκολίας λήψης αξιόπιστων συμπληρωμένων ερωτηματολογίων μέσω ταχυδρομείου δόθηκε ιδιαίτερο βάρος στις προσωπικές συνεντεύξεις και την επιτόπια έρευνα στις επιχειρήσεις.
Φάση Δ: Επεξεργασία των Αποτελεσμάτων
Δ1. Εισαγωγή των Ποσοτικών Στοιχείων σε Βάση Δεδομένων
Δ2. Στατιστική Επεξεργασία των Ποσοτικών Στοιχείων
Δ3. Ανάλυση των Ποιοτικών Συνεντεύξεων
Οι προσωπικές συνεντεύξεις αποδείχτηκαν ένα ιδιαίτερα χρήσιμο μέσο για την εξαγωγή πλούσιων και πολύτιμων συμπερασμάτων για τη μελέτη.
Φάση Ε: Σύνθεση και Συγγραφή της Μελέτης
Ε1. Έλεγχος των προτάσεων
Ε2. Συγγραφή της Μελέτης
ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΠΟΥ ΕΛΑΒΑΝ ΜΕΡΟΣ
Στη μελέτη συμμετείχαν 91 εταιρείες οι οποίες καλύπτουν ικανοποιητικά όλον τον Ελληνικό γεωγραφικό χώρο και όλους τους βιομηχανικούς κλάδους.
Δόθηκε έμφαση στις εταιρείες "μέσου" ή και "μεγάλου" κύκλου εργασιών (81,5% του δείγματος με κύκλο εργασιών μεγαλύτερο από 1δις το 1998)
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
- Οι εταιρείες που έλαβαν μέρος στη μελέτη παρουσιάζουν μεγάλες επενδύσεις τα τελευταία χρόνια. Οι επενδύσεις αυτές είναι σημαντικότερες για τις εταιρείες με κύκλο εργασιών 1-5 δις. Οι μεγάλες επενδύσεις συνοδεύτηκαν και από μία μέση αύξηση του αριθμού εργαζομένων κατά 27%.
- Ένας στους τέσσερις εργαζόμενους κατέχει κάποιο τίτλο σπουδών (ανώτερο, ανώτατο, Master, PhD) εκ των οποίων το 2,5% κατέχει διδακτορικό δίπλωμα. Μεγαλύτερη συγκέντρωση Master ή PhD εμφανίζεται στις μικρότερες εταιρείες (κύκλος εργασιών 0,1-1δις) οι οποίες άλλωστε επιλέχθηκαν με δεδομένο το αντικείμενό τους (υψηλής τεχνολογικής έντασης). Από την άλλη, μεγαλύτερο αριθμό στελεχών με μεταπτυχιακή εξειδίκευση απασχολούν οι εταιρείες που έχουν να παρουσιάσουν μεγαλύτερες επενδύσεις τα τελευταία χρόνια.
- Τα στελέχη με μεταπτυχιακό απασχολούνται σε μεγαλύτερο βαθμό στα τμήματα R&D και ποιοτικού ελέγχου στις μικρότερες επιχειρήσεις ενώ στις μεγαλύτερες είναι ισομερώς καταμερισμένα και στα τμήματα παραγωγής και διοίκησης.
- Οι βιομηχανικοί κλάδοι των εκδόσεων - εκτυπώσεων καθώς και εταιρείες πληροφορικής, ηλεκτρονικής, δικτύων και παροχών συμβουλευτικών υπηρεσιών είναι αυτές που απασχολούν το μεγαλύτερο ποσοστό στελεχών με μεταπτυχιακή εξειδίκευση.
- Για την υλοποίηση των τεχνολογικών στόχων των επιχειρήσεων, περίπου το 25% των επιχειρήσεων έχουν την πρόθεση να προσλάβουν στελέχη με μεταπτυχιακή εξειδίκευση. Από τους τεχνολογικούς στόχους, η βελτίωση των προϊόντων και παρεχομένων υπηρεσιών θα απαιτήσει στελέχη με μεταπτυχιακό σε 36,4% των επιχειρήσεων, ενώ η βελτίωση της προώθησης των προϊόντων θα απαιτήσει στελέχη με μεταπτυχιακό στο 16,5% των επιχειρήσεων.
Ο λόγος που οι επιχειρήσεις δεν απασχολούν περισσότερα στελέχη με μεταπτυχιακό είναι ότι δεν έχουν εντοπίσει την ανάγκη για τέτοια στελέχη. Λόγοι όπως το κόστος τους, η δυνατότητα εύκολης ενσωμάτωσής τους στην επιχείρηση κλπ παίζουν σαφώς δευτερεύοντα ρόλο.
Εισηγητής: Γ. Νούνεσης
Σημείωση: Το παραπάνω κείμενο προέρχεται από το Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας, Πανελλήνιο Συνέδριο, Έρευνα για την ελληνική εκπαίδευση, 21-23 Σεπτεμβρίου 2000, Περιλήψεις Εισηγήσεων, Αθήνα 2000.
βλ. επίσης
|
