Η δράση αυτή διενεργείται με τη χρηματοδότηση του προγράμματος «Σωκράτης» στο πλαίσιο του Comenius 2.1, με συντονιστικό ίδρυμα το ΚΕΕ και με την σύμπραξη των Université de Paris 8 (Γαλλία) και Universita Cattolica del Sacro Cuore του Μιλάνου (Ιταλία). Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης από 10/2001 έως 10/2004.

Περίληψη
Πολυάριθμες είναι οι αναλύσεις που συγκλίνουν στην πρόταση ότι οι αλλαγές στις χώρες της Ευρώπης επέφεραν αλλοιώσεις στα συστήματα αξιών, ιδεολογιών και στις αναπαραστάσεις των ανθρώπων πλήττοντας έτσι τις συναλλαγές και τις πρακτικές τους. Αυτό το φαινόμενο αγγίζει και τους εκπαιδευτικούς. Πολλές επιμορφωτικές δράσεις σε ομάδες εκπαιδευτικών τόσο στην Γαλλία, στην Ιταλία όσο και στην Ελλάδα καταδεικνύουν ότι οι εκπαιδευτικοί καταβάλλονται από ένα αίσθημα δυσφορίας  κατά την άσκηση του επαγγέλματός τους. Πολλοί εκπαιδευτικοί νιώθουν σύγχυση  γιατί δεν έχουν τις κατάλληλες αναφορές (références) προκειμένου να αντιμετωπίσουν ιδιαίτερες παιδαγωγικές καταστάσεις : παθητικότητα  των μαθητών, σχολική αποτυχία, αποστροφή του μαθητή για ένα συγκεκριμένο διδακτικό αντικείμενο, εγκατάλειψη της παιδαγωγικής σχέσης,  βία (λεκτική ή σωματική) κλπ.

Η δυσφορία ως εγκλεισμός στον εαυτό και ως ματαιότητα για αναζήτηση σημείων αναφοράς αποκρυσταλλώνεται μέσω μιας εικόνας του εαυτού που έχει υποστεί ρήξη με τον κοινωνικό δεσμό. Εκφράζεται ως κενό, ως ψυχική απώλεια και αδυναμία και εκδηλώνεται μέσω ενός επώδυνου αισθήματος ακινητοποίησης. Αυτό ακριβώς το αίσθημα ακινητοποίησης και αδυναμίας εμποδίζει τον εκπαιδευτικό να βρει τα μέσα που θα του επιτρέψουν να λύσει τις δυσκολίες που συναντά στην καθημερινή παιδαγωγική πράξη και να αισθανθεί λιγότερο τρωτός απέναντι στην ανάδυση απρόβλεπτων καταστάσεων. Έτσι, καθίσταται εξωτερικός παρατηρητής των καταστάσεων που βιώνει και όταν επιχειρεί να τις αποσαφηνίσει και να τις κατανοήσει, απεμπλέκει τον εαυτό του.

Η προτεινόμενη δράση ως Επιμόρφωση – Έρευνα αποσκοπεί στο να φωτίσει τις αναπαραστάσεις και τους μηχανισμούς (υποκειμενικούς και κοινωνικούς ) και στο να εξετάσει πώς η δυσφορία εγγράφεται συγκεκριμένα στο συμβάν της διδασκαλίας και της διαχείρισης της τάξης.

Οι στόχοι της Επιμόρφωσης-Έρευνας είναι :

• Η βελτίωση της δράσης των εκπαιδευτικών μέσω μιας επιμόρφωσης που επικεντρώνεται σε μια «ψυχοκοινωνική» προσέγγιση των πρακτικών τους στη διαχείριση της τάξης
• Η παραγωγή γνώσης σχετικά με την αποτελεσματικότητα της ψυχοκοινωνικής προσέγγισης στην καθημερινή σχολική πραγματικότητα
• Η δημιουργία ενός δικτύου από ανθρώπινο δυναμικό (personnes-ressources) που θα πολλαπλασιάσει την επιμορφωτική δράση τα ερχόμενα χρόνια.

Η διενέργεια  του συγκεκριμένου προγράμματος συνιστά μια πρωτότυπη αλλά και σύνθετη απόπειρα ανθρωπολογικής προσέγγισης της εκπαιδευτικής πράξης που συζευγνύει την βελτίωση της δράσης με την παραγωγή γνώσεων.

Μέσα από τον λόγο, τα άτομα που επιμορφώνονται συνειδητοποιούν, επεξεργάζονται, ερμηνεύουν και νοηματοδοτούν  τις δεσμεύσεις τους ή τις αποδεσμεύσεις σε σχέση με το σχολικό σύστημα και τους τρόπους με τους οποίους εμπλέκονται στη συλλογική δυναμική. Οι απομαγνητοφωνημένες αφηγήσεις των εκπαιδευτικών καθ’ όλη τη διάρκεια του επιμορφωτικού προγράμματος σε συνδυασμό με το υλικό που συλλέγεται μέσα από την συστηματική παρατήρηση του επιμορφωτή   αποτελούν το βασικό corpus της έρευνας.

Η διασταύρωση των εμπειριών από την οργάνωση και τα αποτελέσματα αυτού του τύπου επιμόρφωσης σε τρεις Ευρωπαϊκές χώρες (Ελλάδα, Γαλλία, Ιταλία) θα επιτρέψει ταυτοχρόνως να αποσαφηνίσουμε τα διαφορετικά πολιτισμικά στοιχεία που διαμορφώνουν τη σχέση που διατηρούν οι συντελεστές του σχολείου με το επάγγελμα τους, σε κάθε χώρα, και να φωτίσουμε τις εγκάρσιες διαστάσεις των  αναπαραστάσεων και τις ατομικές και κοινωνικές θέσεις σε σχέση με τις εξελίξεις των σύγχρονων κοινωνιών μας. Αποσκοπούμε στο να κατανοήσουμε πως τα ποικίλα πολιτισμικά στοιχεία μορφώνουν και διαμορφώνουν τις παραστάσεις του επαγγέλματος του εκπαιδευτικού και πως μπορούν αυτές οι αλλαγές να αξιοποιηθούν καλύτερα στο πλαίσιο των επιχειρούμενων αλλαγών που λαμβάνουν χώρα στο γεωγραφικό πεδίο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Εμπειρίες Εκπαιδευτικών