|
Τα Τεστ και τα Ερωτηματολόγια
Ποιος λαμβάνει μέρος στα Τεστ του PISA; Σε κάθε χώρα συμμετέχουν σχολεία που επιλέγονται με τυχαία δειγματοληψία από το Φορέα Υλοποίησης του PISA. Στα σχολεία αυτά το Τεστ δίνεται σε μαθητές όχι μιας συγκεκριμένης σχολικής τάξης αλλά σε μαθητές που, την περίοδο κατά την οποία πραγματοποιείται το Τεστ, είναι από 15 χρονών και 3 μηνών έως και 16 χρονών και 2 μηνών. Αυτός ο μέσος όρος ηλικίας των 15 χρόνων επιλέχθηκε καθώς σε αυτήν την ηλικία οι νέοι στις περισσότερες χώρες του ΟΟΣΑ πλησιάζουν το τέλος της υποχρεωτικής σχολικής τους εκπαίδευσης. Η επιλογή των σχολείων και των μαθητών γίνεται με τέτοιο τρόπο, ώστε το δείγμα των μαθητών που συμμετέχουν να καλύπτει το μεγαλύτερο δυνατό εύρος κοινωνικής-οικονομικής προέλευσης και δεξιοτήτων.
Τι αξιολογεί το Πρόγραμμα PISA; Σε κάθε φάση έρευνας το PISA αξιολογεί την κατανόηση κειμένου, τον εγγραμματισμό στα μαθηματικά και τις φυσικές επιστήμες, εξετάζει δηλ. πόσο καλά οι μαθητές μπορούν να εφαρμόσουν σε καταστάσεις της καθημερινής ζωής τους γνώσεις και δεξιότητες που απέκτησαν στο σχολείο. Δεν εξετάζει πόσο καλά κατέχει ένας μαθητής τις προβλεπόμενες από ένα συγκεκριμένο σχολικό αναλυτικό πρόγραμμα γνώσεις και δεξιότητες.
Πώς γίνεται αυτή την αξιολόγηση; Μέχρι σήμερα το Πρόγραμμα PISA έχει χρησιμοποιήσει ερωτηματολόγια σε έντυπη μορφή. Η αξιολόγηση με τη χρήση ερωτηματολογίων μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή συζητιέται για μελλοντικές φάσεις της έρευνας. Τα ερωτηματολόγια του Τεστ περιλαμβάνουν ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής καθώς και ερωτήσεις ανοικτού τύπου. Στις τελευταίες ζητείται από τους μαθητές να συντάξουν τις δικές τους απαντήσεις. Στο υλικό του Τεστ περιλαμβάνονται τόσο γραπτά κείμενα όσο και εικόνες, γραφήματα ή πίνακες από την καθημερινή ζωή. Σε κάθε φάση της έρευνας του PISA υπάρχει υλικό του Τεστ το οποίο θα απαιτούσε επτά ώρες για τη συμπλήρωσή του. Από ολόκληρο αυτό το υλικό προκύπτει για κάθε μαθητή ένα δίωρο Τεστ που, με κατάλληλους συνδυασμούς του υλικού, είναι διαφορετικό για τον κάθε μαθητή.
Ποιος κατασκευάζει τις ερωτήσεις του Τεστ; Όλες οι χώρες που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα PISA καλούνται να προτείνουν ερωτήσεις στο Διεθνή Φορέα υλοποίησης του Προγράμματος. Με τη σειρά του και ο Διεθνής Φορέας προτείνει κάποιες ερωτήσεις. Όλες αυτές οι ερωτήσεις εξετάζονται τόσο από το Διεθνή Φορέα υλοποίησης όσο και από τις συμμετέχουσες χώρες και ελέγχονται προσεκτικά, για να αποκλεισθούν προκαταλήψεις πολιτισμικού χαρακτήρα. Μόνο οι ερωτήσεις που θα εγκριθούν ομόφωνα χρησιμοποιούνται στο Πρόγραμμα PISA. Επιπλέον, πριν από τη διεξαγωγή του τελικού Τεστ, πραγματοποιείται δοκιμαστική εφαρμογή σε όλες τις χώρες που συμμετέχουν. Εάν από τη δοκιμαστική αυτή εφαρμογή προκύψει ότι για κάποιες χώρες ορισμένες ερωτήσεις είναι πολύ εύκολες ή πολύ δύσκολες, τότε από το τελικό Τεστ οι ερωτήσεις αυτές αφαιρούνται για όλες τις χώρες.
Τι είναι τα υπόλοιπα ερωτηματολόγια του PISA; Σε τι χρησιμεύουν; Στο Ερωτηματολόγιο του Μαθητή οι μαθητές καλούνται να απαντήσουν σε ερωτήσεις για τους ίδιους, τη στάση τους απέναντι στη μάθηση καθώς και για την οικογένειά τους. Για τη συμπλήρωση του Ερωτηματολογίου απαιτούνται περίπου 20-30 λεπτά. Επιπλέον καλούνται και οι Διευθυντές των σχολείων να απαντήσουν σε ένα Ερωτηματολόγιο για σχολείο τους. Η συμπλήρωση αυτού του ερωτηματολογίου απαιτεί περίπου 20 λεπτά. Οι χώρες που συμμετέχουν έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν και να χρησιμοποιήσουν προαιρετικά επιπλέον Ερωτηματολόγια, όπως Ερωτηματολόγιο σχετικό με την εξοικείωση των μαθητών στους Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές, Ερωτηματολόγιο για την εκπαιδευτική σταδιοδρομία ή την κοινωνικο-οικονομική προέλευση των γονέων. Επιπλέον πολλές συμμετέχουσες χώρες επιλέγουν να συγκεντρώσουν και επιπρόσθετες πληροφορίες μέσα από εθνικά ερωτηματολόγια. Οι πληροφορίες που συλλέγονται από τα ερωτηματολόγια αυτά βοηθούν τις χώρες να διερευνήσουν πώς συνδέεται η επίδοση των μαθητών στο PISA με παράγοντες όπως η μετανάστευση, το φύλο, η κοινωνικο-οικονομική προέλευση των μαθητών αλλά και η στάση των μαθητών απέναντι στο σχολείο και ο τρόπος που προσεγγίζουν τη μάθηση.
Είναι τα φυλλάδια του Τεστ και τα ερωτηματολόγια του PISA διαθέσιμα στο ευρύ κοινό; Επιλεγμένο υλικό του Προγράμματος PISA είναι διαθέσιμο στο ‘Sample Tasks from the PISA 2000 Assessment’ (OECD, 2002). Διαθέσιμα είναι επίσης και τα Ερωτηματολόγια του μαθητή και του Διευθυντή που χρησιμοποιήθηκαν στις έρευνες του 2000 και του 2003. Για δωρεάν διαθέσιμο υλικό σε μορφή PDF, πατήστε εδώ. · Θέματα του Test από το PISA 2003 · Το Ερωτηματολόγιο του Διευθυντή και το Ερωτηματολόγιο του Μαθητή από το PISA 2003 · Το Ερωτηματολόγιο του Διευθυντή και το Ερωτηματολόγιο του Μαθητή από το PISA 2000 · Πατήστε εδώ για απευθείας υποβολή ερωτήσεων και λήψη απαντήσεων σχετικά με το πρόγραμμα PISA.
Γιατί δεν είναι διαθέσιμο όλo το υλικό από τα Τεστ PISA; Για να δοθεί η δυνατότητα στις χώρες να παρακολουθούν τις επιδόσεις τους στην πορεία του χρόνου, πολλές από τις ερωτήσεις είναι ίδιες στις περισσότερες έρευνες του PISA. Όσο αυτές οι ερωτήσεις χρησιμοποιούνται για την έρευνα, δεν μπορούν να δημοσιευτούν.
Δημοσιεύονται τα αποτελέσματα από τις επιδόσεις κάθε χώρας; Γενικά ναι, δημοσιεύονται. Οι εκθέσεις του PISA, που δημοσιεύονται μετά από κάθε φάση έρευνας, συμπεριλαμβάνουν τα δεδομένα από όλες τις συμμετέχουσες χώρες, εφόσον τα δεδομένα και ο αριθμός των μαθητών που συμμετέχουν (το μέγεθος δηλ. του δείγματος) ανταποκρίνονται σε συγκεκριμένες προδιαγραφές. Εάν αυτές οι προδιαγραφές δεν τηρήθηκαν, τότε ανάλογα με τους λόγους είτε τα δεδομένα δεν δημοσιεύονται καθόλου ή δημοσιεύονται αλλά ξεχωριστά από τις άλλες χώρες και με διευκρινιστικές σημειώσεις. Βλ. παρακάτω.
Προβλήματα με δεδομένα του PISA: Παρακάτω ακολουθούν περιπτώσεις χωρών για τις οποίες, μετά από τις τεχνικές συστάσεις που υποβλήθηκαν από το Διεθνή Φορέα Υλοποίησης, ο ΟΟΣΑ ή αφαίρεσε εθνικά δεδομένα από την έκθεση ή τα δημοσίευσε αλλά με διευκρινιστικές σημειώσεις καθώς υπήρχαν τεχνικά προβλήματα κατά την εφαρμογή του Προγράμματος ή γιατί τα δεδομένα δεν ανταποκρίνονταν στις τεχνικές προδιαγραφές που θέτει ο ΟΟΣΑ για το PISA.
Αυστρία Όπως αναφέρει η Τεχνική Έκθεση του PISA 2000 (OECD, 2002), το δείγμα των μαθητών που συμμετείχε από την Αυστρία στο Πρόγραμμα PISA 2000 δεν κάλυψε επαρκώς τους εγγεγραμμένους μαθητές σε σχολεία συγκεκριμένου τύπου, όπως απαιτούν οι τεχνικές προδιαγραφές του PISA. Για το λόγο αυτό, όπως αναφέρει η δημοσιευμένη έκθεση του PISA 2000, δεν κρίθηκαν αξιόπιστα τα στοιχεία από την Αυστρία (OECD, 2001). Αυτή η μη-συμμόρφωση, που παρατηρήθηκε στο PISA 2000, διορθώθηκε κατά τη διεξαγωγή του Προγράμματος PISA 2003. Για να δοθεί η δυνατότητα να γίνουν αξιόπιστες συγκρίσεις, έγιναν κατάλληλες στατιστικές τροποποιήσεις , ώστε οι εκτιμήσεις από το PISA 2000 να μπορούν να συγκριθούν με εκείνες του PISA 2003.
Ολλανδία Όπως αναφέρεται στην Τεχνική Έκθεση του PISA 2000 (OECD, 2002), το απαιτούμενο από τις προδιαγραφές ποσοστό των Ολλανδικών σχολείων που συμμετείχαν στο PISA 2000 ήταν ανεπαρκές, για να συμπεριληφθεί στη βάση δεδομένων του PISA 2000. Για το λόγο αυτό η Ολλανδία εξαιρέθηκε από την ανάλυση τάσεων του PISA 2000.
Λουξεμβούργο Στο Λουξεμβούργο έγιναν αλλαγές στις συνθήκες διεξαγωγής του Τεστ ανάμεσα στο PISA 2000 και στο PISA 2003 σε οργανωτικά και γλωσσικά θέματα. Οι αλλαγές αυτές έγιναν και για να βελτιωθεί η ανταπόκριση στις προδιαγραφές που θέτει ο ΟΟΣΑ και για να εκφραστούν καλύτερα τα εθνικά χαρακτηριστικά του σχολικού συστήματος της χώρας. Πιο συγκεκριμένα, στο PISA 2000 οι μαθητές του Λουξεμβούργου συμπλήρωσαν το φυλλάδιο του Τεστ στη γλώσσα που είχε επιλέξει ο κάθε μαθητής, μια εβδομάδα πριν από την ημέρα διεξαγωγής του Τεστ. Όμως, όπως αποδείχτηκε στην πράξη, η εξοικείωση με τη γλώσσα του Τεστ αποτέλεσε ένα σημαντικό εμπόδιο για ένα μεγάλο ποσοστό μαθητών του Λουξεμβούργου στο PISA 2000. Για το λόγο αυτό στο PISA 2003 και το PISA 2006 σε κάθε μαθητή δόθηκαν φυλλάδια και στις δυο γλώσσες διδασκαλίας, για να μπορεί να επιλέξει ο μαθητής λίγο πριν από την έναρξη της εξέτασης τη γλώσσα που προτιμά. Με αυτό τον τρόπο εξασφαλίστηκαν συνθήκες αξιολόγησης που ήταν συγκρίσιμες με εκείνες που επικρατούν σε χώρες που έχουν μια μόνο γλώσσα διδασκαλίας. Οι αλλαγές αυτές είχαν ως αποτέλεσμα τη δικαιότερη αξιολόγηση της επίδοσης των μαθητών στα μαθηματικά, τις φυσικές επιστήμες, την κατανόηση κειμένου και την επίλυση προβλημάτων. Λόγω αυτής της αλλαγής στις συνθήκες αξιολόγησης τα αποτελέσματα της αξιολόγησης του PISA 2000 δεν μπορούν να συγκριθούν για το Λουξεμβούργο με το PISA 2003. Αντίθετα, οι συνθήκες αξιολόγησης για το PISA 2003 και το PISA 2006 δεν μεταβλήθηκαν, κατά συνέπεια μπορει να γίνει σύγκριση των αποτελεσμάτων τους.
Ηνωμένο Βασίλειο Στο Ηνωμένο Βασίλειο, για το PISA 2000, ο αρχικός βαθμός ανταπόκρισης των σχολείων ήταν κατά 3,7% χαμηλότερος από τον ελάχιστο απαιτούμενο. Εκείνη την περίοδο, το Ηνωμένο Βασίλειο έδωσε στο Φορέα Υλοποίησης του Προγράμματος PISA στοιχεία που επέτρεπαν την αξιολόγηση της αναμενόμενης επίδοσης σχολείων που δεν συμμετείχαν. Ο Φορέας Υλοποίησης του Προγράμματος έκρινε ότι η αλλοίωση των αποτελεσμάτων, λόγω της μικρότερης ανταπόκρισης, θα ήταν κατά πάσα πιθανότητα αμελητέα. Για το λόγο αυτό περιέλαβε τα δεδομένα στη Διεθνή Έκθεση (international report). Για το PISA 2003 ο βαθμός ανταπόκρισης των σχολείων του Ηνωμένου Βασιλείου δεν πληρούσε τις προδιαγραφές δειγματοληψίας. Η περαιτέρω έρευνα του Φορέα Υλοποίησης του Προγράμματος κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η αλλοίωση των αποτελεσμάτων λόγω της μικρότερης ανταπόκρισης δεν θα ήταν αμελητέα. Επομένως, καθώς τα δεδομένα για το Ηνωμένο Βασίλειο δεν κρίθηκαν επαρκή για διεθνείς συγκρίσεις, δεν συμπεριλήφθηκαν στους περισσότερους τύπους συγκρίσεων. Στο PISA 2006 εφαρμόστηκαν ακόμα πιο αυστηρές προδιαγραφές. Κατά συνέπεια τα δεδομένα του PISA 2000 και του PISA 2003 για το Ηνωμένο Βασίλειο εξαιρέθηκαν από τις συγκρίσεις που πραγματοποιήθηκαν.
Ηνωμένες Πολιτείες Στις Ηνωμένες Πολιτείες, για το PISA 2006, ένα λάθος στην εκτύπωση του φυλλαδίου του Τεστ είχε ως συνέπεια την αλλαγή αρίθμησης των σελίδων. Λόγω αυτής της αλλαγής, οι οδηγίες για ορισμένες ερωτήσεις κατανόησης υποδείκνυαν στους μαθητές λανθασμένη σελίδα. Αυτό μπορεί να επηρέασε αρνητικά την επίδοσή των μαθητών. Η ενδεχόμενη επίδραση του τυπογραφικού λάθους στην επίδοση των μαθητών στις Ηνωμένες Πολιτείες αξιολογήθηκε μέσα από τη εξέταση των σχετικών επιδόσεων των μαθητών στις ερωτήσεις που ήταν κοινές στο PISA 2006 και το PISA 2003, αφού πρώτα εξαιρέθηκαν οι ερωτήσεις στις οποίες η επίδοση των μαθητών δεν θα μπορούσε να επηρεαστεί από το τυπογραφικό λάθος. Η εκτιμώμενη επίδραση του τυπογραφικού λάθους και των λανθασμένων οδηγιών ως προς την κατανόηση κειμένου στη μέση επίδοση των μαθητών ήταν μεταβολή κατά 6 μονάδες και υπερέβαινε το τυπικό σφάλμα. Για το λόγο αυτό, όσον αφορά τις Ηνωμένες Πολιτείες, τα δεδομένα για την κατανόηση κειμένου εξαιρέθηκαν από την περαιτέρω ανάλυση για το PISA 2006 και διαγράφηκαν από τη βάση δεδομένων του Προγράμματος PISA. Η εκτιμώμενη επίδραση του τυπογραφικού λάθους στη μέση επίδοση των μαθητών ως προς Μαθηματικά και τις Φυσικές Επιστήμες ήταν μεταβολή κατά μια μονάδα. Επομένως τα στοιχεία που αφορούσαν την επίδοση των μαθητών στα Μαθηματικά και τις Φυσικές Επιστήμες διατηρήθηκαν στη βάση δεδομένων του PISA.
|
Συχνές ερωτήσεις για το Πρόγραμμα PISA του ΟΟΣΑ |
